Кәсіптік одақтардың болуы еңбек ұжымдарындағы жұмысшылардың құқықтарын қорғаумен байланысты. Бұл қоғамдық бірлестіктердің құрылу тарихы бізді капиталистік қанауға қарсы күресу үшін жұмысшы табын біріктіру қажеттілігі туындаған XIX ғасырға сілтеме жасайды. Біздің қазіргі өмірімізде кәсіподақтар тарихи маңыздылығын жоғалтқан жоқ. Бұған әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті қызметкерлерінің «Парасат» жергілікті кәсіподағы қоғамдық бірлестігінің жемісті көп қырлы қызметі мысал бола алады.
Еліміздегі ең ірі жоғары оқу орнының қызметкерлерін біріктірген қоғамдық ұйымның құрылған жылы – 1959-ші. Содан бері университетте қажет болған жағдайда ұжымның әрбір мүшесінің мүдделерін қорғап, қажетті әлеуметтік қолдау көрсетуде…
2011 жылдан бастап кәсіподақ ұйымының басында Мекебаев Талғат Құмарғалиұлы тұр. Университеттің кәсіподақ комитетінің басшылығына келуімен қоғамдық бірлестіктің қызметін жүзеге асыру тәсілі сапалы түрде өзгергенін атап өткен жөн. Т.К.Мекебаев университеттің кәсіподақ комитеті құрылғаннан бері қалыптасқан дәстүрлерді сақтап, ұйымның күнделікті жұмысына жаңасын енгізе алды.
Бүгінгі таңда кәсіподақ комитеті университет қызметкерлерінің әртүрлі мәселелерін шешуге тікелей байланысты көптеген мәселелермен айналысады. Негізгі мәселелердің ішінде мыналарды атап өтеміз: тұрғын үй мәселесін шешуге көмектесу; елдің санаторийлерінде жеңілдікпен сауықтыруды қамтамасыз ету; ерекше жағдайларда материалдық көмек көрсету (медициналық мекемелерде емдеу, сондай-ақ жақын туыстары қайтыс болған жағдайда); қызметкерлердің балаларына ҚазҰУ-да оқуға жеңілдік ресімдеу; қажет болған жағдайда кәсіподақтың қатардағы мүшелеріне құқықтық көмек көрсетуді жүзеге асыру; еңбек дауларын шешу… Әрине, университет қызметкерлері кәсіподақтың қолдауын қиын жағдайларда ғана сезінбейді. Мерейтойларды, ардагерлерді құрметтеуге материалдық қаражат бөлінеді; қызметкерлер үшін, сондай-ақ олардың балалары үшін жаңа жылды мерекелеу ұйымдастырылады; Наурыз айрықша атап өтіледі; университет қызметкерлері Ыстықкөл көлінің жағасындағы «Университет» спорттық-сауықтыру лагерінде жеңілдікті бағамен жазғы демалысқа құқылы; кәсіподақ ұйымының ұсынуымен Балаларды қорғау күні жыл сайын дәстүрлі түрде көңілді өтеді. Кәсіподақ комитетінің бастамасы бойынша ЖОО-ның педагогикалық және басқа да қызметкерлері арасында дәстүрлі жыл сайынғы дәстүрлі спартакиаданы ұйымдастыру мен өткізуді жеке атап өтеміз… «үздік маман» деп аталатын бірегей байқау туралы айта алмаймыз. Ол әр желтоқсанда Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні қарсаңында орын алады және университеттің оқу-көмекші персоналы арасында өткізіледі. Конкурстың мақсаты оқу процесінің табыстылығын қамтамасыз ететін қызметкерлердің қиын еңбегін атап өту. Біз ең ірі іс-шараларға тоқталдық, олардың ұйымдастырылуы мен өткізілуін әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың кәсіподақ комитеті басқарады.
Университет басшылығының қолдауынсыз мұндай белсенділік мүмкін болмайтыны түсінікті. Серіктестік қарым-қатынас орната білу – бұл университет пен кәсіподақ ұйымының қазіргі басшылығының еңбегі. Осыған байланысты әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті қызметкерлерінің «Парасат» жергілікті кәсіподағы еліміздің жоғары оқу орындарының ішінен бірінші болып жұмыс беруші мен қызметкерлер ұжымы арасында ұжымдық шарт жасасқанын және қазіргі уақытта қоғамдық бірлестіктің қызметі құқықтық негізде жүзеге асырылып жатқанын атап өтеміз.
Кәсіподақ ұйымының табысты жұмысы оның нақты құрылымының арқасында мүмкін болады. Кәсіподақ комитетінің төрағасы Т. Қ. Мекебаевтан басқа, басшылықты төрағаның орынбасары – О. П. Ложникова, жетекші маман Э. А. Үмбетжанова, заңгер Д. О. Рысқалиев, бухгалтер Л. Н. Борисова, кеңсе менеджері Л. Нүсіп жүзеге асырады. Университеттің әрбір бөлімшесін жергілікті жерлерде кәсіподақ бастамаларының жолсеріктері болып табылатын кәсіподақ бюросының төрағалары – кәсіподақ органдарына ұсынады. кәсіподақ бюросының төрағалардың жұмысын асыра бағалау қиын. Оларға кәсіподақтың әрбір мүшесіне, әрбір қызметкерге университеттің кәсіподақ комитеті қабылдаған шешімдер туралы ақпарат беру жауапкершілігі жүктелген. Әр буынның үйлесімді жұмысы белгілі бір жетістіктерге жетуге мүмкіндік береді. Бұл табыстың ең маңызды көрсеткіші – кәсіподақ ұйымының қатардағы мүшелері, сондай-ақ қоғамдық ұйым пайдаланатын университет басшылығы тарапынан лайықты құрмет.
Қорытындылай келе, қоғамдық бірлестікке әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті қызметкерлерінің «Парасат» жергілікті кәсіподағы ЖОО-ның әрбір қызметкерін әлеуметтік қорғауды ұйымдастыруда және қамтамасыз етуде одан әрі табыс тілегім келеді.
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
шетелдіктердің тілдік және жалпы білім беру дайындығы
кафедрасының аға оқытушысы,
жоғары оқу орнына дейінгі білім беру факультеті
кәсіподақ бюросының төрағасы
А.Қ.Ахмедова