Home Басты жазба Кездейсоқтық па, әлде қастандық па?

Кездейсоқтық па, әлде қастандық па?

28

Оңтүстік  Кореяда ұшақ  апаты болды.  Ұшақтың  дөңгелектері  ашылмай  қалып,  жер  бауырлап  сырғанап  барып,  қоршауға  соғылып, жарылып кеткен. 179  адам  қазаға  ұшырап,  не  бәрі екі азамат  қана  тірі қалған.  Орны толмас  үлкен  трагедия. Оның  алдынада  ғана  Әзірбайжан  астанасы   Бакуден  Шешенстан   орталығы Грозныйға  бет алған  ұшақ,  айналып келіп  Ақтау  маңында құлады.  38  жолаушы мерт  болып,   көрер  жарағы  бар  29  адам аман  қалды.  Десек те,  Ақтау  маңына құлаған  ұшақта  өлгендерді   Ресей   Украина  соғысының  құрбандарына  жатқызуға болады.

Өйткені  ұшақ  Грозныйға  қонар кезде  ресейлік  зентиттік зымыран кешендері   қалаға  шабуылдап  жатқан  украиндық  дрондарды атқылап  жатқан.  Ұшақ  маңында  жарылған  бір зымыранның әсері  болуы  мүмкін. Әйтпесе,  Ресей  президенті  Путин Әзірбайжан  мемлекетінің басшысы Әлиевтен  кешірім  сұрамас  еді.  Демек  Ақтауда  құлаған  ұшақта  шейіт  болғандар   Украин  Ресей  жанжалының  құрбандары  десек артық айтпағанымыз. Әлбетте,  ұшақ  апаттары  жөнінде  көптеп  жаза  беруге  болады.  Осы  тұста  мына  бір  жағдайды  айта кеткен  жөн  секілді. 1948  жылы  30  қыркүйекте Мәскеуге  бет алған  ұшақ  Балқаш  көлінің  маңында  құлады. Онда  қазақтың  біртуар  ұлдары биология ғылымдарының докторы, алғашқы академиктердің бірі Кәрім Мыңбаев,  оның серіктері  ғалымдар Қылыш Бабаев, Сапар Нұғыманов, Хасен  Наурызбаев  және  Фёдор Солодовников  тб  болған  еді Ұшақ апатын  зерттеген  Мемлекеттік комиссия ұшақтың апатқа өздігінен ұшырамағандығын анық­та­ған. Бұл Қазақстан  ғалымдарына  жасалған  Мәскеудің қастандығы  деп  қабылданды. Бірақ  қанды  қол  Мәскеу  билігіне  қарсы  ешкім үндей алмады.  Кездейсоқ  болған  апат деп   айтылып,  артынша  ұмыт  қалдырылды.

Сол  секілді  1949 жылдың  27  тамызында   тағы   бір  ұшақ  Байкал  көлі  маңында  құлады.  Онда Шығыс  Түркістан  республикасының  (1944 -1946  жылдары Үш  аймақ  азаттық  соғысының арқасында   жеке  мемлекет  болып  құрылған)  Дәлелхан  Сүгірбаев, Ысқақбек  Мұнынов, Ахметжан Қасыми Әбдікәрім Абасов  бастаған  бір  топ  басшылары  болған. Барлығы  қаза  тапты.  Осылайша  басшыларын  құрта  отырып,  коммунистік  КСРО  мен  коммунистік  Қытай  екі  елдің  ортасында  құрылған   жаңа  бір  мұсылман  мемлекеті –  Шығыс  Түркістан   республикасын  таратып  жіберген.  Мұның  бәрі   ұшақ  апаты  дегенін шығып,  еске  түсіп  жатыр. Иә,  Мәскеу  кімге  қастық  жасамады  дейсіз  ғой.  Иісі қазақтың  әйгілі актері Шәкен  Айманов 1970  жылы  «кездейсоқ жол апатынан»  Мәскеуде  көз  жұмды,  иісі алаш  баласының  ұлы  кемеңгер  жазушысы  Мұхтар  Әуезов 1961  жылы  Мәскеу ауруханасында  жұмбақ  жағдайда  дүниеден  өтті.  Тізе  беруге  болады. Бірақ  уақыт  өте келе   мұның  бәрі  ашылатыны  белгілі.

Алдыңғы жазбаМағауиннің қазасы нені ұқтырды…
Келесі жазбаАрыстан Әкем өмірден өтті…