Үндістанның премьері Моди араға 7 жыл салып Қытайға ұшып келді. Бұл назар аударарлық жайт.
1. Үндістан мен Қытай бәсекелес елдер, араларында жауластық бар. Шешілмеген жер дауы бар. Екеуінің шекарасы 3 мың шақырымды құрайды. 1962 жылы жер үшін соғысып, Үндістан жеңіліп қалды. Бұл мәселе шешімін таппады. Ақсайчин аймағы Қытайдың бақылауына өтті.
2. 2020 жылы бірнеше мәрте Ладакх маңындағы биіктіктерде екі елдің шекарашылары қақтығысты. Қақтығыс сол жер дауынан туды. Бірнеше адам қаза тапты.
3. Үндістанның басты жауының бірі Пәкістан ғой. Ал Пәкістанды Қытай қолдайды. 2025-те Үндістан-Пәкістан қақтығысы болды. Пәкістан Үндістанның бірнеше ұшағын құлатты. Пәкістан ұшқыштары Қытайдың зымырандары мен жойғыш ұшақтарын қолданған еді.
4. Қытай Непал, Шри-Ланка, Пәкістан сияқты елдерге жаппай инвестиция салуда. Осылайша Үндістанды аталған елдерден алыстатуға тырысуда.
Осы және өзге мәселелер бар сәтте, Моди Қытайға келді. Сөйтіп екі елдің қатынасын қайта қарау керектігін айтты. Қытай төрағасы Си “Піл мен Айдаһар дос болуы қажет” дегенді айтып қалды. Үндістан Қытайға қайта тікелей әуе рейстерін ашпақ.
Трамп Үндістанға тарифті көтерді. Қазір үнділер үшін тарифті 50 пайыз етті. Осы сәтте Моди Қытайға сапарлап барды. ШЫҰ саммитіне басқа біреуді жіберуіне болар еді. Соған қарағанда Нью-Дели Трампқа “айтқаныңа көне бермейміз” деген сигнал жіберген сияқты.
Асхат Қасенғали (ФБ парақшасынан)
